Kuvars Nasıl Temizlenir ?
Yeni bulunmuş kuvas kristalleri ve kristal oluşumları, limonit veya kalsiyum tortuları gibi sert maddeler ile kaplanmadığında, demirden kırmızı-kahverengi renklerde lekelenir veya kil ile kabuklanır. Bu kirlilikten altında kuvarsın pırıl pırıl güzelligini görmek için temizlenmesi biraz yorucu bir iş olabilir. Ancak doğru teknikler ve temizleyiciler yardımcı olacaktır.
İlk Temizlik
İlk adım kilden kurtulmaktır. Birkaç el örneği için eski bir diş fırçası, şiş kullanılabilir. Şayet temizlencek örneğiniz çok ise,
- özellikle de karmaşık oluşumlar ise - onları kil çatlayıncaya kadar, gölgede kurutun. Ardından, mümkün olduğunca çok basınçlı su ile yıkayın. Genellikle, bu adımı birkaç kez tekrarlamanız gerekebilir. Yıkanan numuneleri tekrar kurutup, tekrar basınçlı suyla yıkayın.
Not: lavabo veya küvet içinde bunu yapmayın! Kil borularınızı tıkayabilir.
Numuneniz üzerinde yosun gibi organik maddeler varsa, temizlemek için ev tipi çamaşır suyu kullanın. Asit temizleme yöntemini kullanmadan önce bir gün kurumasını bekleyin.
Asit ve Diğer Temizlik Yöntemleri
Asit ve diğer çözeltilerle minerallerin temizlenmesi için bazı genel güvenlik kuralları şunlardır:
- Kesinlikle, açıkça etiketlenmiş kimyasalları kullanın ve bunları evcil hayvanlardan ve çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yerde saklayın.-
- Kimyasal sızıntıları yıkamak için geniş bir su kabı içinde temiz su bulundurun.
- DAİMA güvenlik gözlükleri ve lastik eldivenler giyin.
- Yalnız çalışmayın.
- Saçılmalardan kaçının.
- Asla aside su dökmeyin - daima suya asit ekleyin.
- Asit dökülmeleri için, elinizin altında yeteri kadar karbonat bulundurun
- Alkali sızıntıları için, bol miktarda sirke bulundurun.
- Numuneleri iyice durulayın.
Demir Sıvamalarından Kurtulmak
Kuvars kristallerinin ortak kirliliği, demirin neden olduğu paslı bir lekedir. Kristalleri oksalik asit içine batırmak, bunun giderilmesi için olağan yoludur.
Örneklerinizi, tüm killeri temizledikten sonra plastik bir kovaya koyarak başlayın (kil, asidin işini yapmasını önler).
Damıtılmış su ile örtün ve oksalik asit tozu ekleyin. Varsa paket üzerindeki talimatları izleyin. Yoksa, numunelerinizin kirliliğine bağlı olarak, farklı ıslatma süreleri için birkaç farklı konsantrasyonda çözelti denemek zorunda kalabilirsiniz.
Kova içindeki 2 litre suya, yarım veya 1 fincan oksalik asit ekleyerek başlayabilirsiniz. Daha büyük miktarlarda, 7 litre veya daha fazla suya yaklaşık, 16 gram oksalik asit kullanın. Çok fazla oksalik asit kuvarsınızı sarıya dönüştürebilir, bu nedenle hafif lekeleriniz varsa, 2 litre suya yalnızca yaklaşık 2 yemek kaşığı oksalik asit kullanın.
Asla suya asit eklemeyi unutmayın, aside su koymayın!
Mineral numunelerinizi bir ila birkaç gün süreyle ıslatın ya da aceleniz varsa (veya boyanma çok ağır ise) kovayı sıcak güneşin altında durarak çözebilirsiniz. Bazı insanlar plastik bir kova yerine eski bir toprak tencereyi kullanır ve asit çözeltisini bu şekilde ısıtırlar. Bu çözümü mutfak ocağınızda ısıtmayın ve herhangi bir metal kutu kullanmayın. Bu işlem özellikle zehirli dumanları attığı için, asit ısıtıp (asla kaynatmayın ! ) yapın. Oksalik asit, asitler gibi hafiftir, ancak kauçuk eldivenleri asit çözeltisini veya örneklerini iyi durulanana kadar kullanmak iyi bir fikirdir.
Kristaller kuruduktan sonra, toz halinde bir kaplama yapmaya başlarlarsa, onları bir karbonat solüsyonuna - yaklaşık 3 litre suya 1/3 su bardağı karbonat - batırın ve daha sonra iyice durulayın. İşlem sırasında sarımsı bir leke veya kaplama olursa, numuneleri bir hafta kadar suya batırın. Bir sonraki parti için daha zayıf bir asit çözeltisi kullanmayı deneyin
ve çözeltiyi sık sık karıştırın.
Oksalik asit çözeltisi, her seferinde biraz su ve toz halinde asit ilave ederek birçok kez tekrar kullanılabilir. Ancak yeşil bir renge dönüştüğünde, yeni baştan yapmak gerekir. Eskimiş çözeltiyi, karbonat ilave ederek nötralize edin veya tarımsal kireç (inşaatlar için kullanılan sönmüş kireç değil ! ) ilave ederek,karışımın köpürmesi durana kadar bekletip etkisizleştirin. Sonra boşaltın ya da yere dökün.
Demir lekeleri ile uğraşmanın diğer yöntemleri, Iron-out veya Naval Jelly kullanır.
Demir-out, mutfak ve banyo armatürlerinden demir lekeleri almak için kullanılan ticari bir bisülfat temizleyicisidir. Plastik kovada veya kapta bir su bardağı ılık suya yaklaşık 1 çorba kaşığı demir-iron ekleyin. Kristal parçalarınızı Demir-out çözeltisinde 5-20 dakika, en fazla 1-2 saat kadar bekletin. Bittiğinde, sıvıyı boşaltma alanına dökün ve mineral numunelerinizi iyice yıkayın.
Fosforik asit içeren Naval Jölesi, metallerin pasını almak için satılır ancak kuvars kristallerinde de işe yarıyor. Sadece sürün ve yıkayın.
Diğer Temizlik İşlemleri
Kuvars kristalleriniz kalsit, barit veya kireç karbonatlarla kaplanmış ise, sıradan sirke ve amonyak ile yıkayabilirsiniz.
Tam güçlü sirke ile 8-12 saat ıslatıp bekletin.Daha sonra Kristalleri iyice yıkayın ve sonra amonyak ile yıkama işleminde aynı süre boyunca bekletin.
Onları iyice durulayın ve kurumaya bırakın. Bu kaplamanın çıkarılmasına yardımcı olur, ancak iyi temizlenmemişlerse, süreci birkaç kez tekrarlamayı deneyebilirsiniz.
Kuvars üzerinde çok dirençli kalsit kabartmalar için veya limonit veya diğer bazı sert mineral kaplamalar için örneklerinizi muriatik (seyreltik hidroklorik asit) çözelti içerisinde yıkamaya başvurmanız gerekebilir.
DİKKAT: Bir numune pirit kristalleri içeriyorsa, başka bir yöntem deneyin! Çürük asit, pirite zarar verecektir (ve tabii ki kalsit kristallerine asla bu işlem uygulanmamalıdır).
Muriyotik asit beton ve havuz temizleyicisi olarak satılmaktadır, bu nedenle zor değildir. Bununla birlikte, basit sirke veya hatta oksalik asitten bile daha güçlüdür ve özenle kullanılmalıdır. Kauçuk eldiven, gözlük, çokça karbonat, birkaç kova ve çalışmak için güvenli bir açık alana ihtiyacınız olacak.
İlk kovaya temizlemeye ihtiyaç duyduğunuz kristallerini koyun. Durulamak için ikinci bir kovaya, güçlü bir karbonat solüsyonu ile üçüncü ve dördüncü kovaya doldurun ve temizleme sürecini kontrol etmeniz gerektiğinde muriatik çözeltiyi boşaltmak için kullanışlı beşinci boş bir kova ayarlayın.
İster muriatik asit seyreltilir, sizin tercihinizdir. Bazı insanlar bunu konteynırdan düz bir şekilde kullanır ve iyi, hızlı sonuçlar elde eder. Eğer seyrelterseniz, suyun içine asit eklemeyi unutmayın; diğer tarafa değil.
Temizleme kovasındaki örneklerin kuru olduğundan emin olun. Eldivenlerinizi ve gözlüklerinizi kullanarak, onları tamamen örtmek için kristaller üzerine yeterince mür asidi dökün. Dumanı asitten solumamaya dikkat edin! Kalsit veya başka bir alkalin minerali örneklerden temizliyorsanız, solüsyon köpürür. Çoğu durumda, çözeltinin köpürmesi durana kadar solüsyonda bırakabilirsiniz. Bununla birlikte, kuvartz kristallerinin kümelerini temizliyorsanız, numuneleri beş dakika sonra kontrol edebilirsiniz. Bazen kuvars kümeleri kalsit tarafından bir araya getirilir ve bu işlem ayrılmış kristaller şeklinde sonuçlanabilir.
Çeviri : Ayşe KIZILKAYA